Transformacja cyfrowa to pojęcie dobrze osadzone w literaturze i refleksji badawczej oraz powszechnie stosowane, służące do określania współczesnych procesów rekonstrukcji społeczeństw w ich wszystkich aspektach. Procesy te rozgrywają się przede wszystkim w obszarze objętym badaniami nauk społecznych, posiłkujących się także elementami humanistyki i nauk ścisłych, zwłaszcza w zakresie technologii cyfrowych (informatycznych). Są one potocznie identyfikowane z rozwojem tych technologii (stąd nazwa) oraz ich wpływem na świat. Trzeba jednak dodać, że tego rodzaju deterministyczna i uproszczona interpretacja przeważa przede wszystkim w obszarze ekonomii i zarządzania, i jest wstępem dla bardziej złożonych modeli np. Bruno Latoura czy paradygmatów opisowych np. idei złożoności. Pragmatyczna refleksja zarządcza i organizacyjna może się natomiast pochwalić wielką liczbą publikacji bezpośrednio poświęconych transformacji cyfrowej, których ilość wzrasta z roku na rok. Jednak transformacja cyfrowa to przede wszystkim paradygmatyczna rekonstrukcja sposobów opisywania i rozumienia świata, wyznaczająca nowe perspektywy badawcze we wszelkich innych obszarach badań społecznych. Wynika ona z rozwoju odmiennego postrzegania świata jako podległego logice digitalności, opartej na swoistej matematyzacji świata i podporządkowaniu go jej założeniom. Prowadzi to do takich partykularnych zjawisk jak dominacja danych, stworzenie nowych typów analizy zjawisk i podejmowania decyzji, poszukiwanie wzorców, digityzacja i digitalizacja, i wiele innych. Wszystkie one, umożliwione przez rozwój technologii o charakterze tzw. General Purpose Technology (GPT), jaką jest technologia cyfrowa, odkładają się w zjawiskach niższego rzędu, rozpatrywanych np. deterministyczne lub w inny sposób przez szczegółowe postępowania badawcze, dotyczące szczególnych problemów np. edukacji, komunikacji, wiedzy itp. Wszystkie opisane aspekty transformacji cyfrowej nie tylko wpisują się bezpośrednio w tematykę cyfrowego świata, ale budują jego podstawy interpretacyjne.

Prezentacja koncepcji badawczej preLabu odbyła się na seminarium POB Digiworld 5 listopada 2020 r. poprzez platformę Teams.

Tytuł: Co to jest transformacja cyfrowa i jakie ma konsekwencje? 

Prelegent: dr hab. Rafał Maciąg, prof. UJ 

Streszczenie: Poruszana problematyka dotyczyła cyfrowości jako fenomenu założeniowego współczesnego stanu cywilizacji i bezpośredniego zaplecza tzw. transformacji cyfrowej. Ta ostatnia jest rozumiana na ogół niezwykle trywialnie jako skutek technologii cyfrowej, co odwołuje się milcząco do idei determinizmu technologicznego, będącego niezwykle uproszczonym, amatorskim wręcz trybem opisu świata. W rzeczywistości transformacja cyfrowa to głęboki proces rekonstrukcji fundamentów poznawczych i interpretacyjnych owego świata, rzutujący na wszystkie sfery badań, który można streścić na użytek popularny jako jego „matematyzację". Jej początki wybuchły gwałtownie wraz kryzysem nauki na przełomie XIX i XX wieku m.in. jako rekonstrukcja podstaw matematyki i pomysł metamatematyki, proponując niezwykle wyrafinowane intelektualnie idee poznawcze i badawcze, które wyznaczyły także kres i warunki ludzkiego poznania. Stały się one także kolebką komputera.