Głównym obszarem badań preLAB-u są polityczno-gospodarczo-społeczne systemy złożone, z uwzględnieniem znaczenia transformacji determinowanej przez rewolucję cyfrową i digitalizację przestrzeni międzynarodowej w XXI wieku. System możemy rozumieć jako zbiór wielopoziomowych interakcji pomiędzy elementami systemu w określonej strukturze (na poziomie podmiotów indywidualnych – osób, podjednostek – np. korporacji, grup, jednostek – głównie państw, podsystemów – np. regionalnych i systemów), przy założeniu, że na każdym poziomie występuje szereg determinant (np. psychologiczne, socjologiczne, religijne, prawne etc. determinanty zachowań na poziomie indywidualnym, co wpływa na inne poziomy). Podejście complex systems pozwala badać sposób w jaki relacje między poszczególnymi komponentami systemu powodują jego dynamikę oraz jak system oddziałuje i tworzy relacje z otoczeniem zewnętrznym (wykorzystanie narzędzi teoretyczno-metodologicznych z dziedzin społecznych, ścisłych i przyrodniczych, inżynieryjnych i humanistycznych pozwala na pełne zrozumienie i wyjaśnianie działania takich systemów) Punktem wyjścia dla badań preLABu pozostaje znaczenie technologizacji i cyfryzacji przyjęte jako główne czynniki wpływające na zmiany systemowe w obszarach wybranych polityk publicznych (gospodarczej, zagranicznej, opieki zdrowotnej, bezpieczeństwa, komunikacji społecznej bądź procesów podejmowania decyzji podczas kryzysów polityczno-gospodarczych). Jednym z podstawowych obszarów badawczych pozostaje analiza roli wielkich mocarstw i transformacja porządku światowego w dobie digitalizacji z wykorzystaniem narzędzi nauk matematycznych (np. teorii gier, rachunku prawdopodobieństwa, statystyki monetarnej) oraz informatycznych (teorii grafów, algorytmicznej teorii gier, data mining). Działania preLABu skupią się na identyfikacji zachowań państw i ich aparatów politycznych podczas kryzysów z uwzględnieniem cyfrowych narzędzi nadzoru społeczeństwa podczas pandemii oraz sieci neuronowych w procesach uczenia się w systemach złożonych. Ważnym aspektem badania pozostają państwowe działania wywiadowcze (polityczne jak i gospodarcze), które gromadzą dane cyfrowe w wymiarze tekstowym oraz audiowizualnym, dzięki którym możliwy jest faktyczny nadzór obywateli. Dlatego temat ten podejmuje zarówno problem transformacji systemu międzynarodowego i ograniczania możliwości działania mocarstw w dobie globalnej digitalizacji i dostępu do informacji. Możliwa jest również analiza i ocena strategii państwowych z uwzględnieniem wpływu centralizacji i decentralizacji systemów i możliwości podejmowania decyzji w warunkach digitalizacji sfery politycznej, w której współpraca międzynarodowa determinuje tworzenie nowych rozwiązań (np. procesów decyzyjnych w polityce zagranicznej, digitalizacji kampanii politycznych i znaczenia fake newsów z wykorzystaniem narzędzi sztucznej inteligencji, które służą procesom sekurytyzacji i wzmacnianiu władzy przez poszczególne rządy poprzez wykorzystanie probabilistycznych modeli wyborów, narzędzi preferencji i zachowań wyborczych; zastosowania instrumentów nadzoru przepływu kapitału i ludności w systemie bądź walki z ogniskami epidemiologicznymi). Możliwa jest zatem analiza sposobu w jakim państwo narodowe reaguje na zmiany wywołane kryzysami. To pozwala na identyfikację reorganizacji priorytetów poszczególnych strategii w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego, socjalnego bądź gospodarczego oraz implikacji kryzysu w badaniu łańcuchów dostaw i ich wpływu na możliwości działania global governance za pomocą narzędzi cyfrowych np. obliczeniowej teorii wyboru społecznego. Ze względu na interdyscyplinarność projektu, stworzenie preLABu opierać się będzie na badaniach dużych zbiorów danych co wymusza stosowanie cyfrowych instrumentów analizy: układów dynamicznych, zaawansowanych modeli symulacyjnych, programowania neurolingwistycznego, algorytmów machine learning oraz modeli matematycznych i ekonometrycznych.

Osoba do kontaktu: dr hab. Marcin Grabowski (Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ)

mail: marcin.grabowski@uj.edu.pl